Σάββατο, Αυγούστου 11, 2007

Από τους χρόνους τους παλιούς.

Από τους χρόνους τους παλιούς
το 'χω βαθύ μεράκι
να βγω στις πέρα θάλασσες
να βρω το Μαγισσάκι


Τ' άπιαστο σαν αερικό
στην εμορφιά του Μάης
που αν κάνεις να τον μυριστείς
αλίμονο σου -εκάης


Έβγα έβγα Μαγισσάκι
χτύπα χτύπα το ραβδάκι
Τι ζουμπούλια και τι κρίνα
Τι κι ετούτα τι κι εκείνα


Ντο και ρε και μι και φα
μες στα ροζ τα σύννεφα
Ντο και ρε και φα και μι
φούχτα μου και δύναμη



Ποιος θα μου δώκει δύναμη
κι ένα μακρύ καμάκι
να βγω στις πέρα θάλασσες
να βρω το Μαγισσάκι


Που 'ναι σπηλιά του ο ουρανός
άγγελος η μαμά του
κι αφρός το φουστανάκι του
στην άκρια του κυμάτου


Χτύπα χτύπα το ραβδάκι
χύνε το νερό στ' αυλάκι
Τα παπιά και τα βαπόρια
παν μαζί και πάνε χώρια


Φα και ρε και μι και ντο
μες στο μπλε το ξάγναντο
Έξι τέσσερα κι οχτώ
γούρι μου και φυλαχτό


Ανοίξτε πύλες κι εκκλησιές
ν' ανάψω ένα κεράκι
να κάνει θαύμα στα κρυφά
για με το Μαγισσάκι


Που να κοιμάμαι ξυπνητός
να τρέχω ξαπλωμένος
και να με λεν χωρίς καρδιά
μα να 'μ' ερωτευμένος.


ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ.


Στην νέα ελληνική γλώσσα, η λέξη έχει αποκτήσει τη σημασία ενός δυσάρεστου γεγονότος ή μίας ανεπιθύμητης κατάστασης.

Όσον αφορά στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, όμως, η λέξη έχει εντελώς διαφορετική σημασία. Ετυμολογικά προέρχεται από το ρήμα δράω-ω, επομένως σημαίνει το είδος της ποίησης που συνοδεύεται από αναπαράσταση των πράξεων που περιγράφει (σε αντιδιαστολή με το έπος και τη λυρική ποίηση). Η προέλευση του δράματος ως ποιητικού είδους δεν είναι απόλυτα γνωστή, μάλλον όμως συνδέεται με τη λατρεία του θεού Διονύσου.

Τα είδη του δράματος είναι τρία:

Η κωμωδία
Η τραγωδία
Το σατυρικό δράμα

Στην αρχαιότητα υπήρχαν επίσης δραματικοί αγώνες, στους οποίους λάμβαναν μέρος διάφοροι συγγραφείς. Ίσως οι σπουδαιότεροι τέτοιοι αγώνες να ήταν αυτοί που γίνονταν στα Μεγάλα Διονύσια.



Το Θέατρο του Παραλόγου ή Le Theatre de l'Absurde
είναι φράση που χρησιμοποιείται σε αναφορά σε συγκεκριμένα έργα γραμμένα από έναν αριθμό βασικά Ευρωπαίων θεατρικών συγγραφέων στις δεκαετίες του 1940, 1950 και 1960, καθώς και στο στυλ θεάτρου που εξελίχθηκε από το έργο τους. Ο όρος επινοήθηκε από τον κριτικό Μάρτιν Έσλιν, ο οποίος χρησιμοποίησε τη φράση ως τίτλο σε ένα βιβλίο του του 1962 πάνω στο θέμα αυτό. Ο Έσλιν θεώρησε πως το έργο των συγγραφέων αυτών δίνει καλλιτεχνική άρθρωση στην φιλοσοφία του Αλμπέρ Καμύ πως η ζωή είναι εμφύτως χωρίς νόημα, όπως επεξηγείται στο έργο του Ο Μύθος του Σισύφου. Το Θέατρο του Παραλόγου θεωρείται πως κατάγεται από τον Νανοϊσμό, α-νόητη ποίηση και αβαντ-γκαρντ τέχνη των δεκαετιών του 1920 και 1930. Ωστόσο, το είδος αυτό του θεάτρου κατάφερε να γίνει δημοφιλές αφού ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος τόνισε την αβεβαιότητα και επισφαλή θέση της ανθρώπινης ζωής. Η έκφραση Θέατρο του Παραλόγου έχει γίνει στόχος κριτικής από μερικούς συγγραφείς, και έτσι συναντάμε και τους όρους 'Αντι-Θέατρο' και 'Νέο Θέατρο'.

Σύμφωνα με τον Μάρτιν Έσλιν, οι τέσσερεις καθοριστικοί θεατρικοί συγγραφείς του κινήματος είναι οι Ευγένιος Ιονέσκο, Σάμιουελ Μπέκετ, Ζαν Ζενέ και Άρθουρ Αντάμοβ, αν και καθένας από αυτούς τους συγγραφείς έχει εξ ολοκλήρου μοναδικά θέματα και τεχνικές που πηγαίνουν πέρα από τον όρο 'παράλογο'. Άλλοι συγγραφέις που συχνά σχετίζονται με την ομάδα αυτή είναι μεταξύ άλλων οι Τομ Στόπαρντ, Φρίντριχ Ντυρενμάτ, Φερνάντο Αραμπάλ, Χάρολντ Πίντερ, Έντουαρντ Άλμπι και Ζαν Ταρντιού. Στους θεατρικούς συγγραφείς που λειτούργησαν ως έμπνευση στο κίνημα περιλαμβάνονται οι Αλφρέντ Τζαρύ, Λουίτζι Πιραντέλο, Στανισλάβ Βιτκίεβιτς, Γκιγιώμ Απολλιναίρ, οι σουρεαλιστές και πολλοί άλλοι. Το κίνημα του 'Παράλογου' ή 'Νέου Θεάτρου' ήταν στις αρχές του ένα διακριτό με βάση το Παρίσι (τη rive gauche, αριστερή όχθη του Σηκουάνα) αβαντ-γκαρντ φαινόμενο συνδεδεμένο με εξαιρετικά μικρά θέατρα στο Quartier Latin, και κέρδισε με τον καιρό την διεθνή εξέχουσα θέση του.

Στην πράξη, το Θέατρο του Παραλόγου ξεφεύγει από τους ρεαλιστικούς χαρακτήρες, καταστάσεις και ό,τι είναι συνδεδεμένο με θεατρικές συμβάσεις. Ο χρόνος, ο τόπος και η ταυτότητα είναι ασαφή και ρευστά, και ακόμη και η βασική αιτιότητα συχνά καταρρέει. Ασήμαντες πλοκές, επαναληπτικός ή χωρίς νόημα διάλογος και δραματικές ασυνέπειες χρησιμοποιούνται συχνά για να δημιουργήσουν ονειρικές, ή ακόμη και εφιαλτικές διαθέσεις.



Ιλαροτραγωδία ονομάζεται το θεατρικό εκείνο είδος της Τραγωδίας της οποίας η υπόθεση εκτυλίσσεται από τραγική σε κωμική. Έτσι κατ΄ επέκταση ως έκφραση χαρακτηρίζεται και κάθε θλιβερή κατάσταση που έχει όμως κωμική έκβαση.

Πρώτος που επινόησε και έγραψε ιλαροτραγωδίες φέρεται ο καταγόμενος από Συρακούσες, αλλά που διέπρεψε στο Τάραντα o Ρίνθων (γιος κεραμέα). Σημαντικά έργα του αναφέρονται: "Ο Αμφιτρίων", "Ηρακλής", "Ιφιγένεια", "Ορέστης" και "Τήλεφος". Οι Ιλαροτραγωδίες του Ρίνθωνα διακωμωδούσαν θεούς ήρωες κυβερνήτες, ενώ τα τραγικά πρόσωπα των δραματικών υποθέσεων παριστάνονταν με κωμικές όψεις και σημείωσαν μεγάλες επιτυχίες. Όλες έχουν χαθεί.

Άλλοι ποιητές που να ασχολήθηκαν με αυτό το είδος της (θεατρικής) ποίησης είναι οι: Σκύρας ο Ταραντίνος, Βλαίσος εκ Καπρίοις (της Καμπανίας) που συνέγραψε "Σπουδαιογέλοια" εκ των οποίων έχουν διασωθεί μόνο δύο επιγραφές, ο Μεσοτρίβας, ο Σατούρνος κ.ά.


Στο παρελθόν ήταν δύσκολη η αναγνώριση των ελληνικών χαρακτήρων από υπολογιστές, γιατί δεν παρείχαν ανάλογη υποστήριξη όλα τα υπολογιστικά συτήματα. (Ο υπολογιστής VICTOR 9000 υποστήριζε πολλά σύνολα χαρακτήρων. Όταν αργότερα βγήκε το IBM PC, πολλές προϋπάρχουσες δυνατότητες δεν τις υποστήριζε, όμως επικράτησε). Επίσης υπήρχε η απαίτηση, από κάποιες υπηρεσίες, ο οχταψήφιος κώδικας ASCII να μπορεί να "διπλώνει" έτσι που να μεταφέρεται το μήνυμα σε επταψήφια μηχανήματα (πχ. TELEX) και να διατηρείται σε κάποιο βαθμό η αναγνωσιμότητά του.

Σήμερα τα λειτουργικά συστήματα υποστηρίζουν πολύ περισσότερες γλώσσες, μεταξύ των οποίων και τα ελληνικά, και είναι πιο εύκολο να επικοινωνήσουν Έλληνες μεταξύ τους στη μητρική τους γλώσσα στο διαδίκτυο.

Πολλοί παρ΄ όλα αυτά χρησιμοποιούν ακόμα τα greeklish γιατί είναι γρηγορότερα στη δακτυλογράφηση και δεν υπάρχει λόγος να έχουν σωστή ορθογραφία. (Αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να ξεσπάσει ένας άτυπος "πόλεμος" (flame war) για την ορθογραφία μεταξύ χρηστών ενός φόρουμ σε greeklish. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι τα greeklish πρέπει να είναι ακριβής μεταγραφή των ελληνικών, ενώ άλλοι τα χρησιμοποιούν για την απλή φωνητική μεταφορά των ελληνικών.
Π.χ. τον Αύγουστο του 1997 στο διεξήχθη ένας τέτοιος "πόλεμος", λόγω του ότι κάποιος έγραψε τον ποταμό Έβρο ως Eyros, αντί Ebros.)

Κάποιοι αναφέρουν ότι η πρώτη σύγχρονη χρήση των greeklish έγινε από την Ε.Μ.Υ., την ελληνική Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, πολλές δεκαετίες πριν και πολύ πριν την ευρεία χρήση του διαδικτύου.

Ο όρος “Φραγκολεβαντίνικα” είναι ο Ελληνικός και Λεβαντίνικος όρος για τη χρήση του Λατινικού αλφαβήτου για την γραφή Ελληνικών. (Φράγκος είναι ο Ελληνικός και Λεβαντίνικος όρος για τους Δυτικούς Ευρωπαίους, και κατά επέκταση τους Ρωμαιοκαθολικούς.)

Αυτή η χρήση ήταν μέρος μιας ευρύτερης τάσης για χρήση του αλφαβήτου σύμφωνα με το δόγμα, π.χ. ελληνικό αλφάβητο για Τούρκους Ορθόδοξους Χριστιανούς (καραμανλήδικα) και χρήση ελληνικού και αραβικού αλφαβήτου στην Αλβανία. Συνηθιζόταν δε στο Βενετοκρατούμενο Αιγαίο στην πρώιμη σύγχρονη εποχή. Πράγματι υπάρχουν αρκετά δείγματα από αυτόγραφα χειρόγραφα της αναγέννησης, όπου ελληνικά κείμενα είναι γραμμένα με αυτόν τον τρόπο, όπως π.χ. η κωμωδία "Fortounatos" από τον Μάρκο Αντώνιο Φώσκολο (1655). Υπάρχουν ακόμα δείγματα από βιβλία τυπωμένα με τέτοιο τρόπο, όπως το βιβλίο "I Mera tou Hristianou" που φυλάσσεται σήμερα στο Βενετικό Μουσείο της Νάξου.

Η χρήση αυτή ονομάζεται ακόμα "φραγκοχιώτικα", λόγω της πολύ σημαντικής παρουσίας καθολικών ιεραποστόλων στο νησί της Χίου.

Κατά αναλογία, ήταν κοινή η χρήση (αλλά εδώ υποτιμητική) του όρου "Φραγκοβλάχικα", που αναφερόταν αρνητικά στην χρήση των Greeklish από τους Βλάχους.

Τα φραγκολεβαντίνικα βρίσκονταν σε χρήση τον 20ο αιώνα από ό,τι φαίνεται σε επιστολές που στέλνονταν από το μέτωπο της Αλβανίας το 1940.



Τα greeklish χρησιμοποιούνται στο διαδίκτυο όταν Έλληνες επικοινωνούν μέσω email, IRC ή instant messaging. Επίσης χρησιμοποιούνται πολλές φορές σε μηνύματα τύπου SMS, καθώς και μεταξύ Ελλήνων που ζουν καιρό σε αγγλόφωνες χώρες.



Τα Greeklish μπορεί να είναι ορθογραφικά, δηλαδή να ακολουθούν τους κανόνες της ελληνικής ορθογραφίας, ή να είναι φωνητικά, δηλαδή να σκοπεύουν στη φωνητική απόδοση των ελληνικών. Ο περισσότερος όμως κόσμος χρησιμοποιεί ένα "μικτό" σύστημα, που συνδυάζει το θέμα της ορθρογραφίας με την φωνητική απόδοση, χωρίς η γραφή να έχει ισχυρή τυποποίηση.


Υπάρχουν πολλοί τρόποι να γράψει κανείς greeklish. Εφ’ όσον δεν υπάρχει κοινώς αποδεκτή μέθοδος, ο καθένας χρησιμοποιεί τα "δικά του" greeklish.

Ο ΕΛΟΤ έχει προτείνει ένα τυποποιημένο πρότυπο μεταγραφής το οποίο χρησιμοποιείται από το Βρεττανικό συμβούλιο, όχι όμως και από το γενικό κοινό. Μόνο όμως τα ASCII σέβονται τη ελληνική ορθογραφία και επιτρέπουν μία αυτόματη και αναστρέψιμη μεταγραφή.


Ο Γιάννης Ανδρουτσόπουλος αναφέρεται στο βιβλίο "Exegesis" , γραμμένο σε greeklish το οποίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις "Οξύ" το 2000. Η μεταγραφή σε greeklish βασίστηκε στην ελληνική μετάφραση του αρχικού βιβλίου που έγραψε ο Astro Teller. Είναι ένα μυθιστόρημα για την Τεχνητή Νοημοσύνη και περιγράφει ένα λογισμικό που αποκτά "δική του" βούληση. Το βιβλίο γράφτηκε μιμούμενο την μορφή e-mail, κάτι που ώθησε τον Ανδρουτσόπουλο και τους συνεργάτες του να το δημοσιεύσουν και σε greeklish

Οι περισσότερες προσωπικές και ανεπίσημες ιστοσελίδες ήταν γραμμένες στο παρελθόν σε greeklish. Σήμερα αυτό δεν ισχύει, καθώς η χρήση των greeklish δε θεωρείται πλέον κατάλληλη. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν ακόμα ιστοσελίδες γραμμένες σε greeklish. Επίσης τα greeklish χρησιμοποιούνται σε πολλά διαδικτυακά forum.


Μερικοί διακομιστές υπηρεσιών διαδικτύου στην Ελλάδα χρησιμοποιούν και ελληνικά και greeklish στα e-mail τους. Π.χ. ανακοινώσεις που στέλνονται στους χρήστες είναι γραμμένες σε ελληνικά, αγγλικά και greeklish.


Η χρήση των Greeklish για επαγγελματικούς σκοπούς ή αλληλογραφία σχετική με εργασία θεωρείται ως έλλειψη επαγγελματισμού ή και σεβασμού από ορισμένους.


Γύρω στο 2004 εμφανίστηκε σε πολλά ελληνικά διαδικτυακά forum (όπου τα greeklish ήταν ο κύριος τρόπος επικοινωνίας) μία κίνηση κατά της χρήσης των greeklish. Οι διαχειριστές απειλούσαν με εξοστρακισμό τους χρήστες που συνέχιζαν να χρησιμοποιούν τα greeklish, κάνοντας έτσι υποχρεωτική τη χρήση των ελληνικών, αλλά η χρήση των greeklish δεν κατάφερε να γίνει λόγος για αποκλεισμό από φόρουμ.

Τέτοια παραδείγματα ήταν τα Translatum Greek Translation Forum, το Athens Wireless Metropolitan Network Forum, το Venus Project Forum, το adslgr.com Forum και το Greek Technological Forum.

Ο λόγος για αυτό είναι ότι το κείμενο γραμμένο σε Greeklish θεωρείται ακαλαίσθητο, καθώς και δυσκολότερο στην ανάγνωση, σε σύγκριση με κείμενο γραμμένο με το ελληνικό αλφάβητο.

Ένα επιχείρημα κατά της ολοκληρωτικής χρήσης ελληνικών είναι ότι πολλοί χρήστες γράφουν από το εξωτερικό και μέσω υπολογιστών που δεν τους ανήκουν, όπως σε πανεπιστήμια ή νετ καφέ. Έτσι δεν υπάρχει η δυνατότητα για ελληνική γραμματοσειρά με αποτέλεσμα τα Greeklish να είναι η μόνη επιλογή.

Στα ελληνικά IRC και IM, χρησιμοποιούνται κυρίως Greeklish.

Θεωρείται από πολλούς ότι η χρήση των Greeklish απειλεί την ακεραιότητα της ελληνικής γλώσσας (επειδή ατονεί το ορθογραφικό αίσθημα), ενώ άλλοι διαφωνούν και υποστηρίζουν τη χρήση τους.

Παρατηρείται ακόμα συχνά η μεταγραφή αγγλικών σε ελληνικό αλφάβητο και στη συνέχεια μετατροπή σε greeklish. Αυτή η διπλή μεταγραφή είναι ειρωνική, π.χ. αν ένας χρήστης θέλει να γράψει "this is hard to read" αυτό μέσω του "δις ιζ χαρντ του ριντ” γίνεται "dis iz xarnt tou rint". Έτσι το αλφάβητο είναι λατινικό, αλλά η ορθογραφία ελληνική. Κάποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι ότι αυτό είναι ακαλαίσθητο, αλλά αυτό είναι ακριβώς και ο σκοπός μιας τέτοιας χρήσης, η ειρωνική τήρηση απόστασης από την μεταγραφή των αλφαβήτων. Αυτή η χρήση είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στη λίστα αλληλογραφίας Hellas.

Η ευρεία χρήση των Greeklish σε μεγάλα κείμενα είναι σήμερα (2007) σπάνια. Η χρήση τους περιορίζεται συνήθως σε μικρά ανεπίσημα μηνύματα μεταξύ φίλων.